Tư duy đúng khi bắt đầu bán hàng – tránh 10 sai lầm khiến 90% người mới thất bại
Bài viết này tổng hợp và hệ thống lại những tư duy cốt lõi khi bắt đầu bán hàng, dựa trên các nghiên cứu và bài viết chuyên sâu về tư vấn bán hàng và quản lý bán hàng.
Tư duy đúng khi bắt đầu bán hàng – tránh 10 sai lầm khiến 90% người mới thất bại
10 Sai Lầm Trong Bán Hàng Mà Người Mới Thường Mắc Phải
Bán hàng không khó, nhưng bán đúng – bán hiệu quả – bán bền vững lại là câu chuyện hoàn toàn khác. Người mới thường vấp phải những sai lầm tưởng nhỏ nhưng lại khiến họ mất khách, mất thời gian và mất cả sự tự tin. Bài viết này giúp bạn nhìn rõ 10 sai lầm phổ biến nhất và cách điều chỉnh ngay lập tức.
1. Thiếu tư duy đúng: tập trung bán bằng mọi giá thay vì giải quyết đúng vấn đề
Nhiều người mới bước vào nghề thường mang theo hai kiểu tư duy sai: cố giữ mọi khách hàng và chỉ chăm chăm nói về sản phẩm. Trong khi bán hàng đúng nghĩa là giải quyết vấn đề cho đúng người – đúng thời điểm.
- Bỏ tư duy khan hiếm: không phải khách nào cũng là khách của bạn.
- Xem mình là người tư vấn giải pháp chứ không phải “người chào hàng”.
- Dựa vào dữ liệu và quy trình thay vì cảm tính.
Khi đổi tư duy, cách bạn trò chuyện, đặt câu hỏi và đưa ra giải pháp cũng thay đổi – và tỷ lệ chốt đơn sẽ tăng tự nhiên.
2. Nói nhiều hơn nghe – biến cuộc gặp thành buổi “độc thoại”
Người chưa có kinh nghiệm thường cố nói càng nhiều càng tốt để chứng minh sản phẩm “đáng tiền”. Nhưng khách hàng không mua tính năng – họ mua giải pháp cho vấn đề của họ.
- Đặt câu hỏi trước khi trình bày.
- Nghe để hiểu thay vì nghe để đáp.
- Lọc thông tin và chỉ nói đúng thứ khách cần nghe.
Kết luận: nghe giỏi luôn thắng nói hay.
3. Không xác định rõ khách hàng mục tiêu – tiếp cận tràn lan
Bán cho tất cả đồng nghĩa với không bán được cho ai cả. Người mới hay chạy quảng cáo đại trà, nhắn tin hàng loạt hoặc giới thiệu sản phẩm mà không nghiên cứu khách trước.
- Xác định rõ người mua lý tưởng (budget – nhu cầu – bối cảnh).
- Chọn sản phẩm phù hợp kênh (nhất là các nền tảng video ngắn).
- Dùng CRM để phân loại và ưu tiên lead chất lượng.
Khi biết rõ mình đang phục vụ ai, bạn tiết kiệm thời gian và chốt đơn hiệu quả hơn.
4. Chỉ nói về tính năng – quên bán “kết quả”
Tính năng chỉ là thông tin. Giá trị mới là thứ thuyết phục khách mở ví. Người mới thường kể quá nhiều chức năng mà không giải thích lợi ích thực tế.
- Tập trung vào lợi ích, kết quả và tác động kinh doanh.
- Luôn trả lời câu hỏi: “Sản phẩm giúp khách tốt hơn thế nào?”
- Khuyến mãi chỉ là gia vị – không phải cách bán chính.
Lý do bạn bị ép giá đa phần xuất phát từ lỗi này.
5. Sợ bị từ chối – không dám chốt hoặc dẫn dắt bước tiếp theo
Người mới rất dễ để cuộc trò chuyện kết thúc lưng chừng: “Để em xem thêm nhé.” Một lời từ chối không có nghĩa là khách không mua – nó chỉ có nghĩa là bạn cần rõ ràng hơn.
- Luôn chủ động đề nghị bước tiếp theo.
- Chốt theo hướng hỗ trợ, không ép buộc.
- Coi từ chối là dữ liệu, không phải đánh giá giá trị bản thân.
Sự tự tin và rõ ràng trong bước chốt giúp bạn đi xa hơn.
6. Không follow-up và không chăm sóc sau bán – mất khách trong im lặng
Rất nhiều đơn hàng “hụt” chỉ vì người bán không theo dõi đúng lúc. Follow-up không phải làm phiền – đó là trách nhiệm của người bán chuyên nghiệp.
- Follow-up có mục tiêu cụ thể mỗi lần.
- Tạo hệ thống nhắc việc trong CRM.
- Chăm sóc sau bán để tạo khách hàng giới thiệu.
Hầu hết doanh thu bền vững đến từ khách cũ – đừng bỏ lỡ.
7. Thiếu chuẩn bị trước cuộc gặp – đi bán hàng với “tay trắng”
Rất nhiều người chỉ chuẩn bị slide sản phẩm nhưng không chuẩn bị dữ liệu về khách. Điều đó khiến buổi gặp thiếu sự thấu hiểu.
- Tìm hiểu trước ngành, quy mô, bối cảnh của khách.
- Chuẩn bị câu hỏi khai thác đúng trọng tâm.
- Chuẩn bị hình ảnh cá nhân chuyên nghiệp.
Mức độ chuẩn bị phản ánh mức độ tôn trọng khách hàng.
8. Không dùng dữ liệu và CRM – làm việc theo cảm tính
Lưu thông tin trên Excel, quên follow-up, không đo lường tỷ lệ chốt – tất cả khiến quy trình bán hàng hỗn loạn và không thể phát triển lâu dài.
- Dùng CRM để lưu toàn bộ tương tác.
- Đo lường chỉ số quan trọng: số cuộc gọi, số meeting, tỷ lệ chốt.
- Dùng dữ liệu để quyết định thay vì dựa vào cảm xúc.
Không có dữ liệu, bạn sẽ đoán mò – và mò thì hiếm khi đúng.
9. Học quá nhiều lý thuyết – thiếu thực hành và thử nghiệm
Nhiều người học rất nhiều nhưng làm rất ít. Trong bán hàng (đặc biệt trên các nền tảng ngắn như TikTok), tốc độ thử nghiệm quan trọng hơn tốc độ học.
- Kiến thức chỉ là điểm khởi đầu – kết quả đến từ thực hành.
- Điều chỉnh công thức theo sản phẩm và khách hàng của bạn.
- Kiên nhẫn trong giai đoạn test – dữ liệu chính là tài sản.
Công thức của người khác không phải lúc nào cũng áp dụng được cho bạn.
10. Bỏ qua yếu tố con người – tuyển sai người bán hàng
Khi xây dựng đội ngũ, sai lầm lớn nhất là tuyển theo cảm tính hoặc tuyển người “nói hay nhưng không biết bán”. Sales giỏi cần tư duy, động lực và phẩm chất bẩm sinh nhất định.
- Tuyển người có động lực nội tại (Drive) chứ không chỉ nói hay.
- Dùng bài kiểm tra hoặc phỏng vấn hành vi để sàng lọc.
- Không thăng chức người bán giỏi nếu họ thiếu kỹ năng quản lý.
Một tuyển dụng sai có thể khiến doanh nghiệp mất rất nhiều chi phí và thời gian.
Tóm tắt: Khung tư duy bán hàng đúng
Dưới đây là 10 nguyên tắc cốt lõi giúp bạn bán hàng hiệu quả và bền vững:
- Giải quyết đúng vấn đề cho đúng người.
- Nghe nhiều hơn nói.
- Hiểu rõ khách hàng mục tiêu.
- Bán giá trị – không bán tính năng.
- Chuẩn bị kỹ trước mỗi buổi gặp.
- Dùng CRM và dữ liệu để ra quyết định.
- Chủ động chốt và follow-up.
- Thử nghiệm liên tục.
- Tuyển đúng người – xây đúng đội.
- Minh bạch và học từ thất bại.
Checklist 5 bước dành cho người mới
- Vẽ lại chân dung khách hàng mục tiêu.
- Chuẩn bị trước 10 câu hỏi khai thác nhu cầu.
- Dùng CRM để lưu toàn bộ tương tác.
- Đặt chỉ số hoạt động (call – meeting – demo) mỗi tuần.
- Phân tích 1 deal thất bại mỗi tuần để rút kinh nghiệm.
Viết bình luận